Social media verslaving

Hoe kom ik van mijn social media verslaving af? Florian, student Informatica, trekt aan de bel. Hij vindt zijn eigen gedrag zorgwekkend. Ik zit zeker 3 uur per dag op social media. Het lijkt wel of mijn IPhone aan mijn hand vastgeplakt zit. Tijdens college en studeren laat ik mij veel te veel afleiden. Beau, mijn vriendin klaagt er ook al over. Als we bij elkaar zijn, dan ben ik ook alleen maar online. Ronduit ongezond. Terwijl ik stellen die meer met hun telefoon bezig zijn dan met elkaar altijd zo ontzettend belachelijk vond. En nu doe ik het zelf ook. Echt erg. Het eerste wat ik ’s ochtend doe, is mijn berichten checken. Kortom, niet normaal.

Stap 1 Bewustwording – prioriteer jouw social media verslaving

Wat zou in jouw optiek normaal zijn?

Kijk, dat ik op social media zit, is logisch toch?! Maar het is dwangmatig. Ik kijk om het kijken. Want ja, ik zou eens wat missen. Vaak gaat het over niets. En het is alleen maar erger geworden: Netflix op mijn telefoon is handig tijdens saaie colleges. Maar daar blijft het helaas niet bij. Mijn studie lijdt eronder, ik ben niet meer geconcentreerd, ik slaap slecht. En als ik eerlijk ben, doet het ook wat met mij: al die spectaculaire foto’s van vrienden. Dan leid ik maar een saai bestaan. Ik weet ook wel dat kijken en vergelijken zinloos is, maar ja, doe er maar eens iets tegen. Nu zul je wel denken, maar daar kom je toch voor.

Florian, hoe zou jij hierop antwoorden?

Zoals gezegd: “Ik wil van mijn social media verslaving af”. Dat heeft voor mij de hoogste prioriteit.

Stap 2 Elimineren – ken je afweermechanisme m.b.t jouw socialmediagebruik

Duidelijk. De vraag is of je ook je afweermechanismen kent. Daarmee bedoel ik of je weet waarom je zeker wel 3 uur op social media zit.

Goede vraag. Het is eigenlijk uit verveling ontstaan. Op de middelbare school hoefde ik nooit iets te doen en toch heb ik met 8-en en 9-n’s het VWO gehaald. Ik was ook zo’n whizzkid, die geen vrienden had. Dus ja, dan is social media wel een cadeautje. Je hebt altijd wel iets te doen. Maar dat gaat nu niet meer op. Mijn studie is een uitdaging, ik heb een vriendin en veel leuke studievrienden. Toch is mijn socialmediagebruik alleen maar erger geworden. Klinkt onlogisch, maar goed. Ik ben niet de enige. Al schieten we daar niets mee op. Ik denk dat ik het net zo leuk als iedereen vindt: het is fun en een uitlaatklep. Het is ook wel gemakkelijk, zo sta je altijd in contact met anderen zonder dat je er veel voor hoeft te doen. Op zich is dat ook niet erg, maar nu loopt het de spuigaten uit. En krijg ik er last van.

Stap 3 Warmdraaien (voorbereiden) – WOOPen en de commitmentformule

Je klinkt heel overtuigend. Je wilt je socialmediagebruik indammen. Zullen we eens kijken hoe sterk jouw wens is?

Dat kan ik je nu al vertellen, maar goed. Jij bent de expert.

Prima, dan gaan we nu WOOPen en de commitmentformule invullen. Ik zal het je uitleggen.

WOOPen staat voor Wish (wens), Outcome (positieve gevolg), Obstacle (valkuilen) en Plan (plan).

Wish

Zou je in een paar zinnen nog eens jouw wens kunnen formuleren?

Ja zeker wel. Ik wil mijn socialmediagebruik verminderen. Het mag niet als een verslaving aanvoelen.

Outcome

Het positieve gevolg is hopelijk meer focus op mijn studie, beter slapen, minder concentratieproblemen en een betere verhouding met mijn vriendin. We hebben de laatste tijd te vaak ruzie. Overigens ligt dat aan mij, dát weet ik ook wel.

Obstacle

Lastig, lastig! Ik zie het ook wel als tijdverdrijf, gewoon mijn hoofd leeg maken. Zoiets als gluren bij de buren. En film kijken vind ik natuurlijk ook wel erg leuk. Dus die afleiding moet ik dan wel ergens anders vandaan halen, anders komt het niet goed.

Plan

Je zegt dat de afleiding dan ergens anders vandaan moet komen, waar denk je dan aan?

Gewoon ouderwets weer met vrienden in de kroeg afspreken. Met mijn vriendin leuke dingen doen. En die telefoon op stil zetten om al die piepjes en pingetjes niet meer horen.

Commitmentformule: C = winst min kosten plus investering min opties

Je ziet: met mijn commitment zit het wel snor. Dus met deze commitmentformule zijn we snel klaar.

Winst

De winst is inderdaad duidelijk: meer focus op studie, goede nachtrust en een goede verstandhouding met mijn vriendin.

Kosten

Wat bedoel je met kosten?

Goede vraag. Met kosten bedoel ik de minder prettige kanten waarmee je te maken krijgt, als je je socialmediagebruik gaat indammen.

O, dat wordt een probleem. Filmpjes kijken vind ik juist zo leuk. En de rest, daar moet ik wel even over nadenken.

Investering

En die investering? Daarvoor moet ik zeker uit mijn luie stoel komen?! En bijvoorbeeld meer fysieke afspraken maken?! Wat overigens ook weer meer tijd en geld gaat kosten. Dat is wel iets om mee te laten wegen.

Wat bedoel je daarmee?

Nou, dat ik daarin wel de balans moet vinden. Ik bedoel qua geld. Ik ben een arme student. Maar koken voor vrienden kan natuurlijk altijd wel, al is het maar een simpele pasta. Of ik laat iedereen iets meenemen. Ach, ik verzin wel iets.

Opties

Je bent heel voortvarend. Die alternatieven heb je zojuist al genoemd: koken voor vrienden of …….

Een gezamenlijke filmavond, iedereen kan dan iets te eten meenemen. Als ik er goed over nadenk, is dat ook wel leuk. Het vergt iets meer energie, maar het geeft ook wel weer positieve prikkels. In plaats van dat luie social media-gekoekeloer.

Stap 4 Evalueren (handelen) – SMART-doelstelling

Het lijkt wel alsof je in gedachten al aan het regelen bent.

Dat heb je goed gezien. Ik sta te popelen om iets te organiseren. Je ziet, de wonderen zijn de wereld nog niet uit.

Zullen we eens kijken, of we dat ‘iets’ SMART kunnen maken.

O, dat is easy. Ik wil het komende half jaar mijn socialmediagebruik van 3 uur naar 2 uur per dag terugbrengen. En dat ga ik doen door offline af te spreken, notificaties uit te zetten, mijn telefoon na 11 uur op stil te zetten en gewoon weer een wekker te gebruiken. En mocht dat alles niet helpen, dan ga ik mijn databundel verminderen.

Stap 5 Gestaag effectueren/doorzetten – motiveren door zingeving en je grit-score verhogen

Ik merk: je bent heel gedreven. De wil is groot. Als aanvulling op jouw sterke wil kun je ook je energie steken in een activiteit die ertoe doet. Dat blijkt vaak een sterke drijfveer te zijn. Evenals het ontwikkelen van een passie. Daarmee verhoog je jouw grit-score (passie en volhardendheid, een permanente flow).

Stap 6 Nestelen (stabiliseren) – X-Y-formule: “Als ik X doe, zal ik Y ervaren en als ik bereid ben Y te ervaren, kan ik X doen?”

Dat klinkt leuk! Eigenlijk zou dat mijn studie moeten zijn. En anders moet ik inderdaad nog een nevenactiviteit bedenken.

Ben, zullen we tot slot eens kijken in hoeverre je jouw nieuwe levensstijl kunt accepteren.

Ik ben benieuwd.

Daarvoor gebruik ik de X-Y-formule: “Als ik X doe, zal ik Y ervaren en als ik bereid ben Y te ervaren, kan ik X doen?” Wil je deze zelf invullen?

Ja hoor, ik denk dat je het volgende bedoelt: “Als ik overstap naar meer offline activiteiten, zal ik Facebook, Insta enz. misschien wel gaan missen. En als ik bereid ben dat gemis te ervaren, kan mijn socialmediagebruik binnen de perken blijven.” Ik heb daar nu voldoende ideeën voor gekregen. Super!

Wil je nog meer tips & tricks krijgen, lees dan mijn boek: ‘Dit keer lukt het’: https://www.thema.nl/boek-dit-keer-lukt-het/.

Gebruikte literatuur / Inspiratiebronnen