Iets anders willen
Op een zonnige middag ontmoet ik Mike. Kordate man van in de 30, oranje kleurige sneakers, blauw overhemd en een nette spijkerbroek. Mijn eerste indruk: hij weet wat hij wil. Precies dat lijkt te kloppen.
Stap 1 Bewustwording – visualiseer iets anders willen
Ik speel al jaren met de gedachte een wijnhandel te beginnen. Al vanaf mijn zestiende zie ik dat beeld voor mij. Wijnboeren bezoeken, lekker proeven en ‘pareltjes’ inkopen. Ik wil graag unieke wijnen verkopen en niet van die standaard flessen, die via importeurs te koop zijn.
Klinkt interessant en uitdagend. En wil je die stap gaan zetten?
Stap 2 Elimineren – denkvalkuilen, uitstelgedrag, rolmodellen
Willen wel, maar het ontbreekt mij aan lef, terwijl ik al jaren iets anders wil. Ik ben bang dat het fout gaat. Ik heb teveel last van ‘ja, maar’. Volgens mijn vriendin zijn de keren dat ik ‘ja, maar’ roep niet meer te tellen. Zij stimuleert en steunt mij enorm, maar ja, ik moet die stap toch zelf zetten. Ik blijf maar dubben, wikken en wegen en de boel vertragen.
Noem eens een paar redenen voor jou om ‘ja, maar‘ te roepen.
Simpel, ik ben doodsbang failliet te gaan.
Hoe groot is die kans daarop?
Mike begint hard te lachen: “Ik ben van de cijfertjes en heb alles al achter de komma berekend.”
Je hebt al een compleet business plan geschreven?
Ja, dat zie je goed. En ik mag zeggen: ‘Dat zit wel snor’. De vooruitzichten zijn heel rooskleurig, terwijl ik toch wel heel kritisch ben. Ik weet hoe ik mij van de concurrent kan onderscheiden. Ik heb een buffer. Dus volgens Carlijn, mijn vriendin, is er niets aan de hand. Maar ja, je weet maar nooit. Het klinkt altijd wel leuk en stoer om voor jezelf te beginnen, maar ik wil toch echt niet tot die groep nieuwe armen behoren, waar je zoveel over hoort.
Je hebt het over die groep nieuwe armen, heb je ook voorbeelden van starters die het goed doen?
Het is dat je het zegt. Ja, een paar van mijn oud-collega’s en ook een paar vrienden draaien nu als een tierelier.
Vanwaar de verschillen tussen die 2 groepen? De ene groep schijnt succes te hebben, terwijl die andere groep het niet goed doet. Waar ligt dat volgens jou aan?
Nou ja, als ik heel oneerbiedig mag zijn: er is een grote groep sukkels die geen ondernemingsplan heeft en denkt: ‘dat doe ik wel even’. Ze hebben geen onderscheidend vermogen. Het is allemaal één pot nat. Kijk alleen maar eens naar al die koffiebars en broodjes zaken. Ik snap echt niet dat ze daar überhaupt aan beginnen.
Tot welke groep reken jij jezelf?
Nou, duidelijk tot diegenen die hun huiswerk doen.
Stel dat je blijft doen wat je nu doet, hoe zou dat voelen?
Erg! Ik moet er niet aan denken.
Welk gelukscijfer zou jij jezelf geven, als je blijft doen wat je nu doet?
Nou, duidelijk een 2. Ik word er nu al doodongelukkig van: altijd maar die excel-sheets op het beeldscherm, verschrikkelijk.
Andere vraag: hoe optimistisch ben je ten aanzien van een goed lopende wijnhandel?
Zoals ik het voor ogen heb, een dikke 10. Nee serieus, toch zeker wel een 8. Ik ben hoopvol gestemd. Volgens Carlijn zit mijn plan goed in elkaar.
Stap 3 Warmdraaien (voorbereiden) – WOOP’en en de commitmentformule voor iets anders willen
Dat klinkt positief. Om het zekere voor het onzekere te nemen, zullen we eens gaan kijken of we jou mentaal kunnen uitdagen. We gaan daarvoor WOOP’en. Ik zal het je uitleggen. WOOP’en staat voor wish, outcome, obstacle en plan. We noemen dit ook wel mentaal contrasteren.
Laat maar komen.
Voor alle duidelijkheid nog maar eens: wat is jouw wens? Kun je concreet maken wat dat ‘iets anders willen’ is?
Dat weet je: die wijnhandel.
Wat verwacht je daarvan?
Een mooi rijk leven met veel reizen, wijnproeverijen en veel leuke contacten. Ik zie mijzelf al onderhandelen met wijnboeren over mooie ‘pareltjes’. En niet via die suffe groothandels standaard wijnen inkopen. Het lijkt mij fantastisch om met een mobiele wijnbar op theaters, beurzen en feesten gasten met mijn wijnen blij te maken. En daar een verhaal omheen te vertellen. Laat mij maar proeverijen organiseren. Dat kan ik als de beste, zeggen mijn vrienden.
Mike, je loopt over van enthousiasme. Heerlijk om te zien.
Ja, als ik het over wijn heb, dan kom ik in een totaal andere wereld.
Dat is je aan te zien. Toch heb je je bedenkingen. Laten we daarom nog eens concreet naar jouw obstakels kijken. Waar denk je tegenaan te lopen?
Tja, eigenlijk niets. Het is meer de angst te falen.
En jouw plan dan?
Ja, ik weet het. Het is zo raar, want ik heb een gedetailleerd business plan geschreven. Een vriend die bij de bank werkt heeft er ook naar gekeken en groen licht gegeven. Het steekt gewoon goed in elkaar.
Dus?
Eigenlijk is er niets wat mij tegen zou moeten houden.
We kunnen voor de zekerheid nog eens jouw commitment onderzoeken. Ik heb daarvoor de commitmentformule in gedachten: winst min kosten plus investering min opties. Zullen we die samen eens gaan invullen?
Ik ben benieuwd.
Wat is voor jou de winst ofwel de positieve kant van jouw keuze?
Duidelijk dat mooie leven, dat ik zojuist heb beschreven.
Wat zijn de minder prettige kanten, ofwel de kosten, waar je mee te maken kunt krijgen?
Nou volgens mij zijn die er niet!
En als je toch iets zou moeten bedenken, wat zou je dan zeggen?
Ik zie het eigenlijk niet als een nadeel. Maar goed, als ik toch iets moet bedenken, dan kom ik uit op overuren draaien, veel van huis zijn.
En de financiën, waar je het over hebt gehad.
Financiën? Het is meer de angst, maar eigenlijk hoef ik mij daar geen zorgen over te maken.
Hoe moet ik dat zien?
Het is meer een gedachte. En deze gedachte is pas gevaarlijk, als ik er geloof aan hecht, volgens Carlijn.
In hoeverre is dat op jou van toepassing?
Nou ja, je zult het wel gemerkt hebben. Tot nu toe heb ik mij wel door dat idee laten leiden.
Tot nu toe?
Ja, hoe meer ik met jou praat, hoe meer ik mij realiseer dat mijn angst onzin is. Dus eigenlijk steeds minder.
Goed, stel dat je die stap zet, welke investering vraagt dat van jou?
Geld uiteraard, uren die ik moet maken, denkwerk, want ik wil toch anders zijn dan de rest. Je moet blijven innoveren en met de trends meegaan. Maar dat vind ik juist leuk.
Tot slot, heb je nog opties waar je over denkt?
Nou, eigenlijk alleen de nuloptie: blijven doen wat ik nu doe. Maar dan word ik doodongelukkig.
Stap 4 Evolueren (handelen) – kleine stappen en SMART-doelstellingen
Wat stel je voor?
Ik heb het er met Carlijn over gehad en we vinden het alle twee nu tijd worden om in actie te komen. Ik wil later geen spijt krijgen van de dingen die ik niet heb gedaan. En eeuwig blijven roepen: “Ik wil iets anders.”
Aldus een aloude wijsheid. Je hebt vermeld dat je een uitgebreid plan hebt liggen. Is dat een meerjarenplan? Een plan die in stappen beschrijft wat je wanneer gaat doet?
Of course! Ik kan je wel een voorbeeld geven. Ik ga de eerste 6 maanden zorgen voor een mooi assortiment top wijnen, waaronder wijn van de Kaiserstuhl en de authentieke vin jaune, gele wijn uit de Jura. Ja, ja, ik weet wel wat top is. Nou, als je mij loslaat, dan kan ik zo twee sessies vullen met al mijn plannen.
Ik had niet anders verwacht. Waarschijnlijk een overbodige vraag: heb je ook een doelstelling geformuleerd.
Wat denk jij dan? Naturellement! Ik heb er zelfs meerdere. Wil je er ééntje horen? Voor 2022 wil ik met mijn mobiele wijnbar 50k uit de evenementenwereld halen en 50k via mijn webshop, waarbij 25k uit de horeca en 25k uit de consumentenverkoop komt.
Ik hoor het al, je hebt jouw doelstelling direct al SMART geformuleerd! Je hebt dat iets anders willen heel specifiek gemaakt.
Zo hoort het toch ook!
Stap 5 Gestaag effectueren / doorzetten – motiveren (discipline) en reflecteren
Complimenten voor je goede voorbereiding. Dat zit helemaal goed. Laten we nu eens kijken naar de praktijk van alle dag. We hebben het al eerder over obstakels gehad. Stel dat je ondanks alles toch tegenwind gaat ervaren. Hoe ga je daarmee om?
Je bedoelt als ik minder omzet ga maken?
Bijvoorbeeld.
Nou, dan ga ik nog harder werken.
Is dat de oplossing, denk je?
Ja en nee. Ik weet wat je bedoelt. Ik kan natuurlijk niet continu 80 uur werken. Nou ja, in het begin zal het wel nodig zijn om iets op te bouwen, maar op een gegeven moment vind ik het bij 60 uur wel welletjes.
Duidelijk. Laten we er eens van uitgaan dat je twee jaar lang 80 uur zal werken. Hoe ga je dat volhouden?
Nou, ik weet van mijzelf dat ik heel gedisciplineerd ben. En verder zie ik het zo voor mij dat ik het niet alleen blijf doen. Over een jaar of twee wil ik toch wel een werknemer kunnen aannemen. En mocht het nou echt tegenzitten, dan heb ik nog Piet, een oud-collega en vriend die ik als mijn steun en toeverlaat beschouw. En uiteraard ook mijn vriendin. Met hen kan ik evalueren wat er goed en fout gaat.
Stap 6 Nestelen (stabiliseren) – X-Y-formule: “Als ik X doe, zal ik Y ervaren en als ik bereid ben Y te ervaren, kan ik X doen?” En dan kun je ook iets anders willen in de praktijk blijven doen!
Apropos fout, daarvoor heb ik ook een formule. We noemen dit ook wel de X-Y-formule. Voor jou zouden we deze als volgt kunnen invullen: Als ik een wijnhandel start, dan kan ik ervaren hoe het is om missers te maken en als ik bereid ben dit gevoel te ervaren dan kan ik die stap wel zetten. Wat vind je van deze uitspraak?
Nou, ik zie dit wel als een gecalculeerd risico. En zoals Churchill zei: “Never waste a good crisis”. Dus, mocht mij dat overkomen, dan ga ik aan de bak. Overigens nog dank je wel voor jouw boek ‘Dit keer lukt het’. Goed om nog eens na te lezen. https://www.thema.nl/boek-dit-keer-lukt-het/
Testimonials
